کیخسرو پورناظری
گروه تنبور نوازان لاوچ
اسفند ۱۳, ۱۴۰۰
Yarsan Sufi Music Theory
اسفند ۱۳, ۱۴۰۰
کیخسرو پورناظری در ۷ خرداد سال ۱۳۲۳ در محله برزه‌دماغ در کرمانشاه متولد شد. پدرش، پرویز پورناظری، معروف به حاجی‌خان از شاگردان کلنل علینقی وزیری، درویش‌خان و مادرش، پورانداخت سرحددار، مدیر دبیرستان دخترانۀ پوراندخت کرمانشاه و اولین زن دیپلمه در این شهر بود.
پورناظری از کودکی موسیقی را با ساز تار شروع کرد و نزد پدر کتاب‌های هنرستان موسیقی، آثار وزیری و ردیف موسیقی سنتی ایران را فرا گرفت. شعر و ادبیات کهن فارسی را از مادرش آموخت و از شاعرانی چون غلامرضا کیوان سمیعی و یدالله بهزاد کرمانشاهی را درک نمود.
وی در رشتۀ مهندسی راه و ساختمان به تحصیل پرداخت و در سال سوم آن را رها کرد، چرا که آن را با حال و هوای خود هماهنگ ندید. پس از آن وارد رشته موسیقی در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. وی بعدها با حضور در محضر غلامرضا دادبه، به مدت ۱۲ سال تاریخ و فرهنگ ایران باستان را نزدش آموخت.
پورناظری در سال ۱۳۵۱ به عنوان کارشناس موسیقی در وزارت فرهنگ و هنر وقت به گردآوری و بازسازی نغمه‌های موسیقی کردی و سنتی پرداخت و سرپرستی ارکستر کردی و سنتی را تا سال ۱۳۵۷ به عهده داشت.
گروه تنبور شمس
کیخسرو پورناظری در سال ۱۳۵۹ گروه تنبور شمس را بنیان نهاد که این کار، راهی نوین را برای نگاه به گروه‌نوازی موسیقی تنبور پیش اهل موسیقی نهاد. از این منظر کاری را که کیخسرو پورناظری با ساز تنبور کرد می‌توان بعدها با تجربه گروه کامکارها در نوسازی موسیقی کردی مقایسه نمود. شناخت پورناظری از ساز تنبور و آشنایی عمیق‌اش با موسیقی کردی منطقه کرمانشاه و علاوه بر آن استفادۀ ظریف و متناسب از ساز دف در ساختار گروه فضایی را فراهم آورد تا نگاه به گروه‌نوازی تنبور صورت و صبغه‌ای متفاوت پیدا کند و بعدها گروه‌های دیگری هم به تأسی از کار وی در این زمینه شکل بگیرد.
حاصل این گروه آلبوم «صدای سخن عشق» با صدای شهرام ناظری بود. بعدها پورناظری آثاری چون «حیرانی»، «مطرب مهتاب رو» را با ناظری کار کرد و البته در این میان برخی از آثار همانند تصنیف مردان خدا را هم با جلال‌الدین محمدیان به صحنه برد.
پورناظری در سال‌های میانی دهه ۱۳۷۰ به اتفاق فرزندانش، تهمورس و سهراب تحولی جدی‌تر در گروه شمس را کلید زد که حاصل آن اجرای بیش از ۳۰۰ کنسرت در داخل و خارج از ایران بود. این گروه آثاری چون «مستان سلامت میکنند» با صدای بیژن کامکار و «پنهان چو دل» با صدای حمیدرضا نوربخش را هم انتشار عمومی داده‌است. کیخسرو پورناظری هم‌اکنون مدیریت آکادمی موسیقی پورناظری را در شهر تهران بر عهده دارد.[۱] دو فرزند کیخسرو پورناظری به نام تهمورس و سهراب پورناظری نیز به فعالیت‌های موسیقی پرداخته‌اند.
آلبوم‌ها
| نام آلبوم | سال انتشار | آهنگساز | نوازنده/گروه | خواننده | ناشر | تعداد ترک | توضیحات |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ازدوار چرخ[۲][۳][۴][۵][۶][۷] | ۱۳۹۷ | کیخسرو پورناظری | کیخسرو پورناظری | – | ایران گام | دلنوازی های استاد کیخسرو پورناظری | |
| بر سماع تنبور[۸] [۹][۱۰][۱۱] | ۱۳۹۳ | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری | تنبور:کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری، پوریا پورناظری، ندا خاکی، کاوه گرایلی، نیکناز میرقلمی، سحر افشار، علیرضا جوادی، خورشید دادبهسایر نواگران: امی ویل کینز، آروین، حسین رضایی نیا، روبین واسی، شهاب پارنج، همایون نصیری | علیرضا قربانی | ایران گام | ۱۴ | بر سماع تنبور اثری است از گروه شمس و علیرضا قربانی. اشعار به غیر از یکی که از سلمان ساوجی انتخاب شده‌اند همگی از مولانا بوده‌اند. این اثر را می‌توان یکی از کارهای موفق قربانی و پورناظری‌ها دانست. |
| قطره های باران[۱۲][۱۳][۱۴] | ۱۳۹۳ | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری | تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری، مهیار طریحی، کاوه گرایلی، امی ویلکینز، استفنی بیبو، فیلیپ برزینا، پیام طونی، تینا جامه گرمی، امید اسدی، سورن ساتر، اسکات پادن، شهاب پارنج، همایون نصیری، آیین مشکاتیان، سایوری شفیعی، آرین کشیشی | علیرضا قربانی | سروش | ۱۲ | این آلبوم بر روی اشعاری از پرتو کرمانشاهی و مولانا و محمد علی بهمنی ساخته شده است. این آلبوم زیبا دارای قطعات شنیدنی و به یاد ماندنی زیادی می باشد. |
| مطرب مهتاب رو | ۱۳۸۶ | کیخسرو پورناظری | تنبور:کیخسرو پورناظری، علی اکبر مرادی | شهرام ناظری | شرکت فرهنگی و هنری بیستون | ۶ | تصنیف مهتاب‌رو از جمله درخشانترین تصنیف‌هایی است که نشان از درک کیخسرو پورناظری از اشعار مولانا دارد وی به این دلیل که شهرام ناظری به گفتهٔ داریوش صفوت صدایی خاص و اساطیری دارد خوانندگی این اثر را به او سپرد |
| پنهان چو دل[۱۵][۱۶][۱۷] | ۱۳۸۶ | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری | کیخسرو پورناظری،تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری،حمیدرضا تقوی، حسین رضایی نیا، شهاب پارنج، کاوه گرایلی، ندا خاکی، روبین واسی، ارسلان کامکار، بردیا کیارس، عماد نکوئی، کریم قربانی، علیرضا خورشیدفر، محمدرضا عقیلی،جمشید عندلیبی، مجید اخشابی | حمیدرضا نوربخش | سروش | ۱۱ | این آلبوم زیبا که تصنیف “مگذار و مگذر” آن بسیار معروف و محبوب است و البته قطعات زیبای دیگری نیز در آن نواخته شده است. در این آلبوم گروه شمس نوازندگی کرده اند و البته در این آلبوم سازهای ملی استفاده شده است و مانند اکثر آلبوم های گروه شمس از ساز تنبور استفاده نشده است. |
| نیشتمان | ۱۳۸۰ | کیخسرو پورناظری | سهراب پورناظری، حمیدرضا تقوی، روبین واسی، حسین رضایی نیا، شهاب پارنج، ندا خاکی، کاوه گرایلی، تهمورس پورناظری،مارینا شابالا، کونستیانتین تیسکو، اولکسی کولیسکو، آبو وچا، آلینا شولوخ، الکساندر بوبوش کو، ناتالیا ریپیانسکایا، آناکوزینا، ایوان موخا، ی وگن اسمالتسوگا | نجمه تجدد، مریم ابراهیم پور، ندا خاکی | انتشارات «مهر پویان نوا | ۸ | «نیشتمان» نام آلبوم موسیقی محلی کردستان است و اشعار این مجموعه همگی منتخبی از ترانه های فلکوریک و به زبان کردی است. |
| افسانه تنبور | ۱۳۸۰ | کیخسرو پورناظری | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری، افشین رامین، داوود عزیزی، کامران حسینی، بیژن کامکار | بیژن کامکار | انتشارات سروش | ۸ | این آلبوم موسیقی سنتی که اشعار آن از حضرت مولانا و حافظ انتخاب شده است، براساس موسیقی گروه نوازی تنبور آهنگسازی و توسط گروه تنبور به سرپرستی استاد پورناظری اجرا شده است.قطعات شامل چند قطعه باکلام و بی کلام می باشد |
| مستان سلامت میکنند[۱۸] | ۱۳۷۸ | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری، داوود عزیزی، کاوه ونداد،ندا خاکی، پوریا پورناظری،ارسلان کامکار،همایون شجریان، بیژن کامکار،اردشیر کامکار، ارژنگ کامکار، مجید اخشابی،شاهو اندلیبی، شهاب فیاض | بیژن کامکار، نجمه تجدد، مریم ابراهیم پور | ایران گام | ۷ | مستان سلامت میکنند یکی از آلبوم های تاثیر گذار در موسیقی تنبور است. نحوه استفاده تنبور که در آثار استاد کیخسرو پورناظری تفاوت داشت و گروه نوازی هایی که توسط ایشان به خوبی وارد موسیقی هایی شد که از تنبور در آن استفاده ویژه می شد. این آلبوم همچنین با خوانندگی ۳ نفر که باعث می شد چند صدایی ویژه ای را ایجاد کند شنیدی است |
| حیرانی | ۱۳۷۵ | کیخسرو پورناظری | کیخسرو پورناظری، تهمورس پورناظری، سهراب پورناظری، عبدالرضا رهنا، حسن ابدالی، قاسم طالبی، ایرج معروفی، کامران حسینی، سیاوش ناظری ،حافظ ناظری | شهرام ناظری | هم آواز آهنگ | ۶ | آلبوم «حیرانی» که بخشی از آن به زبان پارسی و بخشی دیگر به زبان کردی است، |
| صدای سخن عشق[۱۹] | ۱۳۶۲ | کیخسرو پورناظری | سید خلیل عالی نژاد، گل نظر عزیزی، علی اکبر مرادی، سیاوش نورپور، سید ،فرامرز رعنایی، عبدالرضا رهنما، کیخسرو پورناظری، فرشید عندلیبی | شهرام ناظری | آوای نوین | ۶ | صدای سخن عشق نام آلبومی است از شهرام ناظری که بخشی از آن به زبان فارسی و تعدادی از اشعار آن به زبان کردی خوانده شده‌است. |
کنسرت‌ها
- کنسرت گروه شمس و همایون شجریان در تئاتر شهر پاریس، زمستان ۱۳۹۸[۲۰]
- کنسرت گروه شمس و همایون شجریان در فستیوال Bozar در بلژیک، زمستان ۱۳۹۸[۲۱]
- اجرای گروه شمس در فستیوال موسیقی (FES) در مراکش، تابستان ۱۳۹۷
- اجرای گروه شمس و همایون شجریان در فستیوال موسیقی عرفانی قونیه، پاییز ۱۳۹۷
